วัดศิลาวิเวก
วัดศิลาวิเวก ตั้งอยู่บ้านแก้ง หมู่ ๑ ตำบลบ้านแก้ง ถนนทางหลวงชนบท มห.๔๐๐๗ นาคำน้อย-ภูล้อม  อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย เขตการปกครองคณะสงฆ์ภาค๑๐ หนตะวันออก

ที่ดินตั้งวัด
มีเนื้อที่ ๒๐ไร่ ๓ งาน ๕ ตารางวา

อาณาเขต
*ทิศเหนือ ประมาณ ๑๐ เส้น ๓ วา  จดทุ่งนา
*ทิศใต้     ประมาณ  ๘ เส้น ๑๐ วา จดทุ่งนา
*ทิศตะวันออก ประมาณ ๑๐ เส้นเดิมจดถนน ร.พ.ช.ต่อมากรมทางหลวงชนบทเข้ามาดูแล จึงกลายเป็นถนนทางหลวงชนบท มห.๔๐๐๗ นาคำน้อย-ภูล้อม
*ทิศตะวันตก ประมาณ ๑๒ เส้น ๑ วา จดทุ่งนา

อาคารเสนาสนะ
ประกอบด้วย
*อุโบสถ เดิมกว้าง ๕ เมตร ยาว ๑๐ เมตร สร้าง พ.ศ.๒๕๐๕ เป็นอาคารคอนกรีต บูรณะใหม่เสร็จสิ้น ปี พ.ศ.๒๕๖๓
*ศาลาการเปรียญ กว้าง ๑๓ เมตร ยาว ๒๓ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๕๒๖ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
*กุฏิสงฆ์ ๓ หลัง เป็นอาคารไม้ กุฏิรองรับ ๑ หลัง
*อาคารสำนักงานเจ้าคณะอำเภอดอนตาล เดิมเป็นอาคารศูนย์อบรมเด็กก่อนเกณฑ์โอนไปให้เทศบาล จึงปรับปรุงสถานที่ใช้ประโยชน์
*ศาลาลานธรรม
*โรงครัว
สิ่งปลูกสร้างอื่นๆ
*โรงเรือ
*ที่นั่งพักร้อน หน้าอาคารสำนักงาน
*สุขา ห้องน้ำ ห้องส้วม

ศาสนวัตถุสถาน (งานสาธารณูปการ)
- ปูชนียสถาน
*ธาตุเจดีย์หลวงปู่ทอง กตปุญฺโญ อดีตเจ้าอาวาส

- ปูชนียวัตถุ
พระประธานในอุโบสถปูนปั้น
พระพุทธรูป ณ สถานลานธรรม
พระพุทธรูป ณ ศาลาการเปรียญ

การบริหาร และการปกครอง
มีเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบนาม ดังนี้ คือ
รูปที่ ๑. เจ้าอธิการทอง กตปุญฺโญ พ.ศ.๒๔๘๒-๒๕๒๓
รูปที่ ๒ พระครูสันตจิตตานุรักษ์(สา สมจิตฺโต)

ประวัติความเป็นมา
..วัดศิลาวิเวก ตั้งเมื่อวันที่ ๙ เดือนมกราคม พ.ศ.๒๔๘๒ โดยมีผู้นำชาวบ้าน มีนายหลวงบริบูณ นายวันดี และคนอื่นๆร่วมกันสร้างบ้านแปลงเมือง  เมื่อปี พุทธศักราช ๒๔๘๙ มีพระเดือน มาจากภาคเหนือได้มาจำพรรษา ๓ รูปชาวบ้านสร้างกุฏิจำนวนหนึ่งหลัง มีถ้ำชื่อถ้ำหลวงปู่เหล็กไหล  จำนวน หนึ่งถ้ำ เชื่อกันว่าเป็นทางกลับเมืองบาดาลของพญานาค มีลานหินเป็นลานกว้างจึงเป็นที่มาว่า "บ้านแก้ง"  เวลาน้ำหลากน้ำไหลตามลานหิน ด้านทิศตะวันตกมีป่าไม้เบญจพรรณ สัปปายะในการประพฤติปฏิบัติธรรม จึงหยุดพัก ต่อมาพระทอง กตปุญฺโญ เป็นผู้นำพาชาวบ้านมาบูรณะ ได้สร้างวัดขึ้น ชื่อว่า "สำนักสงฆ์บ้านแก้ง" แล้วได้ประพฤติวัตรปฏิบัติธรรรม จำพรรษาที่นี่ ต่อมาเป็นที่เคารพนับถือของชาวบ้านแก้ง และศรัทธาหมู่บ้านใกล้เคียง ซึ่งต่อมาไม่นานนัก ต่อมาขอจัดตั้งเป็นวัดตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ.๒๕๐๕ พระทอง ก็ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาส และปกครองวัดเรื่อยมา จึงสร้างอุโบสถขึ้นและแล้วเสร็จประมาณปีพ.ศ.๒๕๐๗ ต่อมาดำเนินการขอพระราชทานวิสุงคามสีมา จึงได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๔ พฤศจิกายน ๒๕๐๙ เขตวิสุงคามสีมา กว้าง ๒๐ เมตร ยาว ๔๐ เมตร ซึ่งก็ได้พัฒนาวัดวาอารามเรื่อยมา
..จนกระทั่งในปี พ.ศ.๒๕๑๗ ทางการได้มีประกาศพระราชกฤษฏีกายกฐานะกิ่งอำเภอดอนตาลเป็นอำเภอดอนตาล ขึ้นกับจังหวัดนครพนม องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแก้งจึงเกิดขึ้นตามประกาศราชกิจจานุเบกษา วัดบ้านแก้ง จึงเปลี่ยนชื่อให้เป็นทางการว่า วัดศิลาวิเวก ศิลา แปลว่า หิน  กับคำว่า "วิเวก" สถานที่อันสงบสัปปายะเหมาะเป็นอาวาสของบรรพชิต รวมแปลว่า "วัดที่มีลานหินอันเหมาะสมแก่การประพฤติวัตรปฏิบัติสมณธรรม" ในขณะนี้เองก็เป็นช่วงที่พระอธิการทอง กตปุญฺโญ ก็เป็นที่เคารพรักศรัทธาของคนในเขตตำบล จึงได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะตำบลบ้านแก้ง เจ้าอธิการทอง กตปุญฺโญปกครองคณะสงฆ์อย่างเป็นปกติสุขตลอดมา และมรณภาพลงในปีพ.ศ.๒๕๒๓
..จากนั้นได้แต่งตั้งพระสา สมจิตฺโต  เป็นผู้รักษาการเจ้าอาวาส และแต่งตั้งเป้นเจ้าอาวาสวัดศิลาวิเวกสืบต่อมา พระอธิการสา สมจิตฺโต ก็ปกครองบริหารวัดเรื่อยมา
..เมื่อวันที่ ๒๗ กันยายน ๒๕๒๕ อำเภอมุกดาหาร ประกาศยกฐานะขึ้นเป็นจังหวัดใหม่ในลำดับที่ ๗๓ แห่งราชอาณาจักรไทย ชื่อว่า "จังหวัดมุกดาหาร" อำเภอดอนตาลจึงขึ้นอยู่ในความปกครองของจังหวัดมุกดาหาร ซึ่งองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแก้งได้ตั้งขึ้นตามกฎหมาย ก็ตั้งอยู่ตรงข้ามกับ วัดศิลาวิเวก  แล้วเจ้าอธิการสาก็ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะตำบลแทนองค์ก่อน และไม่นานก็สอบเป็นพระอุปัชฌาย์ตำบลบ้านแก้งต่อจากพระอาจารย์สายแล้วไม่นานต่อมา ในราวปี ๒๕๓๖-๓๘ เจ้าอธิการสาก็ได้รับพระราชทานเป็นพระครูสัญญาบัตร ที่พระครูสันตจิตตานุรักษ์  จากนั้นนานหลายปีต่อมาองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแก้งได้ยกฐานะขึ้นเป็นเทศบาลตำบล ได้จัดตั้งขึ้นเป็นเทศบาลตำบลเมื่อวันที่  ๒๘ กุมภาพันธ์  พ.ศ.๒๕๕๑  เทศบาลตำบลบ้านแก้ง  ตั้งอยู่บ้านเลขที่  ๘๕ หมู่ที่ ๑ ตำบลบ้านแก้ง อำเภอดอนตาล   จังหวัดมุกดาหาร อยู่ห่างจากอำเภอเมืองมุกดาหาร  ๒๑  กิโลเมตร  ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอดอนตาล  ห่างจากอำเภอดอนตาลประมาณ  ๑๙   กิโลเมตร ซึ่งใช้พื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแก้งนั้นเอง และในปีพ.ศ.๒๕๕๙ เจ้าคณะอำเภอดอนตาลได้ทำการลาสิกขาไปจึงมีการแต่งตั้งรักษาการแทนเจ้าคณะอำเภอโดย พระมหามงคล มงฺคลคุโณ รองเจ้าคณะจังหวัดมุกดาหาร เป็นผู้ปกครองต่อมา ในปีพ.ศ.๒๕๖๒ จึงมีมติแต่งตั้งพระครูสันตจิตตานุรักษ์ เจ้าคณะตำบลบ้านแก้ง,เจ้าอาวาสวัดศิลาวิเวก เป็นเจ้าคณะอำเภอดอนตาลจนถึงปัจจุบัน

การพัฒนาวัด
ปีพ.ศ.๒๕๖๔ วัดศิลาวิเวกได้รับคัดเลือกเป็นวัด ประชา รัฐ สร้างสุข (สัปปายะ)

การปกครอง
วัดศิลาวิเวก เคยเป็นที่ตั้งสำนักงานเจ้าคณะตำบลบ้านแก้ง
วัดศิลาวิเวก ปัจจุบันเป็นที่ตั้งสำนักงานเจ้าคณะอำเภอดอนตาล ฝ่ายปกครอง

การศึกษา
ปี พ.ศ.๒๕๖๓ วัดศิลาวิเวกเป็นหน่วยสอบนักธรรมชั้นตรี ของอำเภอดอนตาล จนถึงปัจจุบัน
ปี พ.ศ.๒๕๖๔ -ปัจจุบัน วัดศิลาวิเวก เป็นที่ตั้งสำนักงานเจ้าคณะอำเภอดอนตาล ฝ่ายการศึกษา

การศึกษาสงเคราะห์
ปี พ.ศ.๒๕๔๕ วัดศิลาวิเวกจัดตั้งเป็นวัดสอนพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์
ปีพ.ศ. ๒๕๕๐ มีครูพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน และจัดกองทุนการศึกษาให้โรงเรียนผาเทิบวิทยาเรื่อยมา
ปี พ.ศ.๒๕๖๑  วัดศิลาวิเวกเป็นวัด อพศ. ของกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม


การเผยแผ่
ปี พ.ศ.๒๕๔๖ วัดศิลาวิเวกได้รับการจัดตั้งเป็นหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล
ปี พ.ศ.๒๕๕๗ วัดศิลาวิเวก จัดตั้งเป็นหมู่บ้านรักษาศีล๕ ตามโครงการขับเคลื่อนความปรองดองสมานฉันท์โดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
ปีพ.ศ.๒๕๖๔ เป็นที่ตั้งหน่วยพระธรรมทูต ฝ่ายอำนวยการ จนถึงปัจจุบันโดยตำแหน่ง

การสาธารณสงเคราะห์
ปี พ.ศ.๒๕๖๒ วัดศิลาวิเวก เป็นหน่วยบรรเทาผู้ประสบภัยโคโรน่า ๒๐๑๙
ปีพ.ศ.๒๕๖๓ วัดศิลาวิเวก จัดตั้งเป็นศูนย์ช่วยเหลือผู้ประสบภัยไวรัสโควิด-๑๙ ตั้งตู้ปันสุข

อื่นๆ
ปีพ.ศ.๒๕๖๔ วัดศิลาวิเวกได้รับคัดเลือกเป็นวัดได้รับการทอดกฐินอำเภอดอนตาล
ฯลฯ